Agile werken: geen Pokémon Go

Wil je overleven als organisatie in deze snel veranderende wereld? Dan heb je maar één keus: agile werken. Ik hoor je denken: ‘Ja eh, dat zeiden ze ook over lean manufacturing en portfolio management. Kijk naar Pokémon Go: die hype is alweer gaan liggen. En wie heeft het nog over Wordfeud en Tinder? Is agile werken het zoveelste modegril op het gebied van organisatie management?’

Nee, agile werken is géén hype.

Om te begrijpen waarin agile werken verschilt van al die andere veranderparadigma’s moeten we terug naar Frederick Winslow Taylor, één van de eerste management consultants. Taylor geloofde in de one day worker: inwisselbare medewerkers die aan worden gestuurd door managers met verantwoordelijkheid. Autofabrikant Ford is er groot mee geworden, net als honderdduizenden andere bedrijven. De aanhangers van het Taylorisme zagen dat het onderscheidende vermogen van bedrijven wordt bepaald door strakke organisatie, heldere processen en slimme managers. Medewerkers dienen er ‘slechts’ als brandstof.

Processen
En hoewel Taylor al meer dan honderd jaar dood is, is het one day worker-principe in de meeste organisaties nog steeds het uitgangspunt. Medewerkers krijgen nauwelijks verantwoordelijkheden en in een gemiddeld bedrijf vind je meerdere managementlagen om werknemers aan te sturen. Terwijl de buitenwereld volop in beweging is, hebben processen op de meeste werkvloeren nog steeds de macht.

Zelfs bij lean manufacturing, een veel geprezen verandermanagement paradigma van de afgelopen jaren, zie je de one day worker nog overduidelijk terug. Bij lean manufacturing, de term zegt het al, staat de productieflow centraal. Niet het product zelf en al helemaal niet de interactie met de klant. Verantwoordelijkheden op de werkvloer gaan in dit veranderparadigma niet verder dan het waarborgen, en mogelijk optimaliseren van de flow. De medewerkers worden nog steeds zeer gedetailleerd aangestuurd vanuit managementlagen. Terwijl veel van die medewerkers zodanig toegerust en geschoold zijn, dat zij veel meer verantwoordelijkheid aan kunnen.

Semco
Ricardo Semler is een van de eerste CEO’s die afrekende met het one day worker-principe. Begin jaren tachtig ontsloeg hij zestig procent van zijn middenkader. Het onvoorstelbare gebeurde: de medewerkers namen zelf verantwoordelijkheid en hielpen hun bedrijf stabiel te maken. Semler redde hiermee zijn bedrijf Semco SA en de medewerkers zorgden ervoor dat de omzet van het bedrijf verveelvoudigde.

Wat Semler deed in zijn bedrijf lijkt sterk op agile werken, dat ooit begon in de IT-branche, als middel om dichtbij de klantvraag te blijven. Teams van ontwikkelaars schakelen rechtstreeks en voortdurend met klanten om feedback op te halen. Onnodige uren werden zo bijna volledig in de ban gedaan.

Zelforganiserende teams
In een agile organisatie maken de medewerkers het bedrijf. Het mandaat ligt bij de teams en hun klanten. Zij bepalen, zij zetten de lijnen uit. Het resultaat is een omgeving zonder middelmanagers. Een omgeving waarin zelforganiserende teams rechtstreeks en voortdurend contact hebben met de klant. Teams die zelf de baas zijn over budgetten en samen bepalen wie wanneer op vakantie gaat. Het gevolg: bedrijven zijn super wendbaar en daarmee in staat zijn om risico’s elimineren.

De agile manier van werken die in de IT-wereld werd geïntroduceerd, sluit naadloos aan op de wereld waarin we nu leven: een transparante omgeving van onbegrensde mogelijkheden. Een wereld waarin niets vast staat en alles en iedereen in beweging is. In zo’n wereld is flexibiliteit een vereiste. Niet voor niets zijn tech-bedrijven als Google, Netflix en Spotify in de afgelopen jaren ook agile gaan werken, bedrijven zonder one day workers.

Geschoolde mensen
En de klanten willen steeds meer maatwerk. ‘In het land der blinden is één oog koning’ gaat niet meer op. We leven in een tijd met goed geïnformeerde consumenten en goed geschoolde mensen om die consumenten op hun wenken te bedienen. Bovendien een tijd met onbegrensde communicatiemogelijkheden en razendsnelle (technologische) ontwikkelingen, die de perfecte infrastructuur vormen voor agile werken.

Dáárom is agile werken geen Pokémon Go. Géén hype. Sterker nog: alleen agile bedrijven zullen uiteindelijk overleven. Omdat alleen zij zijn in staat om op een efficiënte manier dichtbij de klantvraag te blijven in een snelle wereld. Agile werken stelt bedrijven letterlijk in staat om de concurrentie te verslaan. De eerste uitgeverijen en onderwijsinstellingen zijn inmiddels overgestapt. Wil je overleven? Dan ben jij de volgende. De omgeving is er al, nu het vertrouwen in je mensen nog.